تأملی در گفتگوی فلسفه علم و فلسفه تکنولوژی: موانع و راهکارها

author

  • علیرضا منجمی استادیار گروه فلسفه علم و فناوری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
Abstract:

در عصر حاضر تأمل در ارتباط علم و تکنولوژی امری ضروری است که باید از دل گفتگوی میان فلسفه علم و فلسفه تکنولوژی حاصل آید. این گفتگو به دلیل موانعی که بر سر راه آن وجود داشته، هنوز در نگرفته است. مدعای این مقاله آن است که سه مانع اصلی در راه این گفتگو وجود دارد: تفاوت در سطح‌بندی پرسش‌های فلسفه علم و فلسفه تکنولوژی (یکی معرفت‌شناختی و دیگری هستی‌شناختی)، تفاوت در تعابیر (یکی به مثابه اپیستمه و دیگری به مثابه تخنه) و درنهایت، تلقی تکنولوژی به مثابه کاربست علم. سیر تاریخی هر دو نحلۀ فلسفی حاکی از نشانه‌هایی است که با آنها می‌توان بر این موانع غلبه کرد، اما گفتگو به شکل ثمربخش و سامان‌مند هنوز شکل نگرفته است. در بخش پایانی این مقاله به امکان‌هایی که این گفتگو پیش‌رو می‌گذارد، پرداخته می‌شود

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

فلسفه تکنولوژی، رویکردها، دیدگاه‌ها و برداشت‌های ناصواب؛ تبیینی از فلسفه تکنولوژی آموزشی برای عصر حاضر

مقوله تکنولوژی مشتمل بر باورها و رویکردهای متفاوتی است. علی رغم وجود باورها و رویکردهای متعدد، برخی صاحب­نظران، تکنولوژی و فلسفه تکنولوژی را به دو رویکرد "ابزارشناسانه" و "تمدن ساز" منحصر می­نمایند. علاوه بر این، "پیشرفته بودن" یا "پیشرفته نبودن" رویکردها، بر اساس تقدم و تأخر زمانی را مطرح می­کنند؛ به گونه­ای که رویکردی را صرفا به خاطر تقدم زمانی بر کرسی حقانیت نشانده و رویکردهای ماقبل آن را وا...

full text

درآمدی بر فلسفه تکنولوژی

این مقاله به معرفی رشته نوپایی به نام فلسفه تکنولوژی می پردازد. چیستی تکنولوژی، دانش شناسی دانش تکنولوژیکی، تعامل تکنولوژی و جامعه و بالاخره اخلاق و تکنولوژی چهار باب عمده در این رشته هستند که به ایجاز معرفی شده اند. در هر یک از بحث های طرح شده، به برخی از پیامدهای استراتژیک و سیاستی رشته فلسفه تکنولوژی نیز اشاره شده است.

full text

فقر ذات‌گرایی در فلسفه تکنولوژی

ذات‌گرایی از رویکردهای رایج در فلسفه تکنولوژی است که بر مبنایِ آن شناختِ ماهیتِ تکنولوژی اولویت و اهمیت دارد. مقالۀ حاضر به نقد ذات‌گرایی در فلسفه تکنولوژی در چهارچوب عقل‌گرایی انتقادی می‌پردازد. استدلال می‌کنیم که اولاً، بدان جهت که ذات‌گرایی به خردگریزی و جبرگرایی می‌انجامد و زمینۀ اصلاح و بحث انتقادی را دربارۀ تکنولوژی نابود و به‌جای آن تغییرات ناگهانی و خارج از چهارچوب عقلانی را توصیه می‌کند، ن...

full text

تأملی در فلسفه سیاستگذاری عمومی

بازسازی فلسفی سیاست گذاری عمومی و اهمیت تاکید بر زیست جهان و زندگی روزمره در تدوین سیاست‌ها دو موضوع اصلی این مقاله را تشکیل می‌دهد. بنابر استدلال نویسنده، به دلایل متعدد سیاست گذاری عمومی نمی‌تواند از فلسفه فارغ باشد و براساس سه مولفه اصول، ارزش و دانش این موضوع را بررسی می‌کند. به علاوه، سیاست گذاری عمومی برای بازاندیشی در مبانی خود پیوسته به فلسفه مراجعه می‌کند. با توجه به این نکته‌ها می‌توا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 21  issue 85

pages  91- 105

publication date 2016-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023